مشاوره شغلی
در دنیای مدرنیته به علت بی ثباتی و شنیدن اخبار ضد و نقیض افراد دچار یک سردرگمی می شوند در واقع این سردرگمی و حیرانی سبب می شود آن ها در زندگی روزمره گاهاً دچاره استرس، اضطراب وافسردگی شوند این مشکلات روحی روانی خود می تواند باعث پیامدها و آفت های خیلی بدی برای افراد در زندگی خصوصی و محیط کاری آنان شود. به هر حال وضعیت بی سامانی جامعه از یک سو و دیدن شکست های پی در پی افراد مختلف در اموری چون شغل، تحصیلات، ازدواج و…. سبب می گردد فرد روحیه ریسک پذیری اش به شدت پایین بیاید و برای انتخاب های خود خیلی وقت بگذارد تا مبادا دچار اشتباهات دیگران شود. مثلاً فردی که می بیند دوستانش در دانشگاه از رشته خود بعد از سالها وقت و هزینه گذاشتن ابراز پشیمانی می کنند یا شغل خود را مدام تغییر می دهند به این فکر می افتد که باید حتما برای انتخاب های مهم زندگی ام وقت بگذارم و از علم و تجربه مشاورین و متخصصینی که در این حوزه هستند بهره ببرم تا با کمترین ریسک بیشترین موفقیت را بدست بیاورم.
به هر حال در ادامه اگر بخواهیم تعریفی از مشاوره ارائه بدهیم باید اذعان کنیم که مشاوره یعنی هم صحبتی دو فرد مشاور و مراجع برای حل مشکل و اخذ راهکار می باشد.همچنین لازم است که گفته شود که زمینه مشاوره ها گوناگون می باشد که در ادامه بعضی از آن ها نام برده می شود: مشاوره شغلی و مشاوره تحصیلی ، مشاوره حرفه ای ، مشاوره ازدواج، مشاوره توانبخشی و … .
هر کدام از مشاوره ها که در بالا نامی از آن ها ذکر شددر هر دوره ای از زندگی برای فرد اهمیت دارد. مثلاً فرد جوانی که به دنبال شغل مناسب می باشد در ابتدا برای پیدا کردن شغل مناسب در حیرانی به سر می برد و نمی داند آبا باید شغلی را انتخاب کند که با معرفی و پارتی باشد، یا شغلی که با رشته تحصیلی اش مرتبط است، یا شغلی که درآمد خوبی داشته باشد حتی اگر سختی ها ی زیادی به همراه داشته باشد، یا شغلی را انتخاب کند که علاقه داشته باشد و با شغلی که در آن استعدادی بی نظیری داشته باشد ؟؟ این ها همه سوالاتی می تواند باشد برای جوانی که به دنبال کار می باشد . بنابراین مشاوره شغلی برای افرادی که در حیرانی به سر می برند و هنوز به یک ثبات فکری نرسیده اند می تواند یک راهکار فوق العاده ای باشد .
بطور کلی می توان گفت مشاوره شغلی، از شاخههای مشاوره است، که به افراد در مواجهه با چالشهای شغلی کمک مینماید و تمامی مسائل مربوط به منابع انسانی را در بر میگیرد. وظیفه اصلی مشاوران شغلی، ارائه مشاوره تخصصی به مشتریان با استفاده از تکنیکهای مشاوره ای و کمک به آنها در تصمیمگیریهای پیچیده شغلی و پشتیبانی در مواجهه با شرایط دشوار کاری میباشد. تمرکز اصلی مشاوران حرفهای بهطور کلی بر موضوعاتی مانند جستجوی شغل مناسب، تغییر کار، توسعه شغلی و سایر مسائل مربوط به اشتغال میباشد.
به هر حال نکته ای که در اخر باید اذعان کرد این است که متخصصین و مشاوران شغلی می توانند با استفاده از آزمون ها وتست های مختلف از قبیل تست رغبت سنجی تحصیلی – شغلی استرانگ به ارائه راهکارهای لازم به افراد جویای کار بپردازند.
مشاوره شغلی چیست؟
مشاوره شغلی فرآیندی است که طی آن، مشاور شغلی به شما کمک میکند تا علاوه بر شناخت خودتان و موارد اثرگذار بر شخصیت مانند علائق، استعدادها، محیط، خانواده، ارزشها؛ دنیای کسب و کار را نیز به خوبی بشناسید. یک مشاور شغلی موظف است به شما در توسعه شغلیتان کمک کند.
توسعه شغلی، چیزی فراتر و گستردهتر از انتخاب رشته در زمان تحصیل و یا انتخاب شغل پس از فارغ التحصیلی است. توسعه شغلی، فرآیندی مستمر و مادام العمر است و هدف آن نیز، تصمیم گیری برای آیندهای بهتر، ضمن درنظر گرفتن شرایط فعلی فرد میباشد.
آنچه در مشاوره شغلی اهمیت دارد این است که نباید این فرآیند را محدود به انتخاب یک شغل خوب و یا تصمیم برای انتخاب رشته کرد بلکه باید بدانید انسان در طول عمر خود تغییر میکند، علائق جدیدی را در خود کشف میکند و با افزایش مهارتهایش، توانایی ورود به عرصههای کاری جدیدی را خواهد داشت. از این رو، مشاور شغلی موظف است آینده را برایتان ترسیم کرده و دانش کافی در اختیارتان قرار دهد تا نه تنها برای اکنون بلکه برای آینده شغلی خود نیز برنامهای منسجم و هدفمند داشته باشید.
مشاوره شغلی در چه زمینههایی به افراد کمک میکند؟
یک مشاور شغلی در زمینههای مختلفی همچون موارد زیر به شما کمک میکند:
بررسی گزینههای شغلی
مشاوران شغلی موظفاند نوع نگاهتان به مشاغل را تغییر دهند تا بتوانید به سایر گزینههای شغلی نیز نگاه کنید. این فرد با توجه به نقاط قوت و ضعف شخصیتی و رفتاریتان به شما این بینش را میدهد که فقط به یک یا دو شغل خاص نیندیشید و سایر کارهایی که احتمال موفقیتتان در آن زیاد است را هم ببینید.
از سوی دیگر، اگر قصد دارید شغل فعلی خود را ترک کنید و یا میخواهید در شرایط کاری فعلی خود تغییراتی را ایجاد کنید؛ باز هم مشاورتان گزینههای بهتر و بیشتری در مقابلتان قرار میدهد و به شما کمک میکند تا پس از بررسی همه آنها بهترین تصمیم را بگیرید.
ارزیابی آزمونهای مختلف شخصیتی و مهارتی
همانطور که گفتیم یکی از وظایف مشاور شغلی این است که به شما کمک میکند تا شناخت بهتری از خودتان در تمام زمینهها کسب کنید. او برای این کار علاوه بر تعیین جلسات مصاحبه فردی، تستهای مهارتی و ارزیابی مختلفی از شما میگیرد و براساس نتیجه این آزمونها، شناخت بهتری درمورد توانمندیها و مشاغلی که در راستای مهارتهای فردیتان هستند را به شما خواهد داد.
طراحی و ترسیم برنامه شغلی
ممکن است خودتان به این نتیجه رسیده باشید که مثلا شغل طراحی سایت، مناسبترین شغل برای شما است اما نمیدانید برای رسیدن به این جایگاه شغلی باید چه مسیری را پشت سر بگذارید و از کجا شروع کنید. مشاور شغلی میتواند یک برنامه عملی منسجم برای دستیابی به حرفه موردنظر را برایتان تدوین کند.
شناخت موانع توسعه شغلی و غلبه بر آن
از دیگر وظایف مشاوران شغلی، کشف موانعی است که برای رسیدن به اهداف شغلی در مسیرتان قرار دارد. این موانع الزما موانع خارجی مانند کمبود تقاضا برای یک شغل خاص نیستند و اغلب موانعی فردی همچون درگیری با افسردگی، اضطراب، کمالگرایی و… میباشند.
شبکه سازی و گسترش روابط
مسیر توسعه فردی و شغلی، تا حد زیادی به نوع ارتباطی که با سایرین دارید، بستگی دارد. به عبارت دیگر، برای پیشرفتهای متعدد شغلی باید توانایی برقراری ارتباط سالم با همکاران، مدیران، مشتریان و… را داشته باشید.
از سوی دیگر، باید یاد بگیرید که شبکه سازی کرده و روابط خارج از محیط کار خود را نیز گسترش دهید، شاید روزی از محیط کاری فعلی خود به هر دلیلی جدا شوید. در این موقعیت، با استفاده از روابطی که در بیرون از محیط کار فعلی دارید، سریعتر از دیگران به شغل دلخواه خود میرسید. یک مشاور شغلی باتجربه و ماهر، در چنین مواردی نیز به شما کمک خواهد کرد.
مصاحبه با صاحبان کسب و کارهای مختلف
ممکن است در طول جلسات مصاحبه، دچار کلافگی و سردرگمی بیشتری شوید. برای جلوگیری از این اتفاق، مشاوران شغلی سعی میکنند تا ترتیب مصاحبه مراجعان با صاحبان مشاغل را فراهم کنند. این کار با هدف آشنایی کامل با جنبههای پنهان مشاغل و تصمیم گیری براساس واقعیتهای موجود انجام میشود.
به عنوان مثال، شما علیرغم راهنماییهای مکرر یک مشاور هنوز هم معتقدید فرد مناسبی برای فعالیت در شغل پزشکی هستید. یک مشاور باهوش امکان مصاحبه شما با یک پزشک را فراهم میکند تا از زیان این فرد، واقعیتها، چالشها و سختیهای شغل پزشکی را بشنوید و سپس، تصمیم نهایی خود را بگیرید.
در جلسات مشاوره شغلی چه میگذرد؟
بهتر است پیش از گرفتن یک نوبت مشاوره شغلی، ابتدا با اتفاقات و گفتگوهایی که در جلسات مشاوره انجام میشود، آشنا شوید. احتمال اینکه مشاورتان جلسات را با ارزیابی شخصیت و رفتارتان شروع کند بسیار زیاد است. هدف او از این کار، کسب شناخت بیشتر نسبت به ابعاد پنهان روان شما است و برای رسیدن به این هدف ممکن است با تشخیص خود، آزمونهایی همچون هالند، تست IQ، MBTI، تست دیسک و… را انجام دهد.
در گام بعدی، مشاور سؤالاتی راجع به شغل دلخواه، علائق و افکارتان مطرح میکند تا جوابهای شما را با نتایج حاصل از آزمونهای بالا، تطابق دهد. ممکن است در جلسات مشاوره با پرسشهای زیر مواجه شوید:
- شغل مورد علاقهتان چیست؟
- فکر میکنید در کدام شغل عملکرد بهتری دارید؟
- ارزشهای شخصی شما چیست؟ آیا حاضرید برای کسب درآمد بیشتر ارزشهای شخصی خود را نادیده بگیرید؟
- مدارک تحصیلی، گواهینامههایی که از دورههای آموزشی مختلف کسب کرده و سوابق کاری قبلیتان چیست؟
- افراد خانواده تان مانند پدر یا پدربزرگ در چه مشاغلی مشغول به کار هستند؟
- در محیط زندگی شما چه نوع فعالیتهای شغلی رایج است؟ (عمده مشاغلی که در جنوب کشور وجود دارد با مشاغل شرق کشور متفاوت است)
- درآمد ایدهآل شما چقدر است؟
- علاقمند به کار تیمی هستید یا کار انفرادی؟
- اهل ریسک و هیجان هستید؟
- محیط کاری امن و آرام را دوست دارید یا پس از روبرویی با چالشها و مسائل مختلف احساس موفقیت میکنید؟
- اهل رقابت هستید؟
- رضایت شغلی را در وجود چه فاکتورهایی میبینید؟
- کارمندی یا کارآفرینی؟ کدام برای شما لذت بخشتر است؟
همانطور که اشاره کردیم، مشاوره شغلی مزایای فراوانی برای فرد و جامعه دارند به نحوی که از اتلاف عمر، انرژی و سرمایههای مالی افراد جلوگیری کرده و مسیر موفقیت را برای آنها هموار میکنند.